افزونه‌ها گوگل کروم از شما جاسوسی می‌کنند

مقدمه: ابزارهایی مفید با چهره‌ای نگران‌کننده

افزونه‌های گوگل کروم برای بسیاری از کاربران ابزاری ضروری هستند. از مسدودکننده‌های تبلیغات گرفته تا مدیریت رمز عبور، این ابزارها کار ما را آسان‌تر می‌کنند. اما پشت پرده برخی از آن‌ها، ماجرا چیز دیگری است: جاسوسی، ردیابی و جمع‌آوری اطلاعات شخصی! در این مقاله بررسی می‌کنیم که چرا باید در نصب آنها محتاط باشیم.

افزونه مرورگر چیست و چه کاربردی دارد؟

تعریف و عملکرد افزونه در مرورگر Chrome

افزونه (Extension) یک برنامه کوچک است که امکانات خاصی به مرورگر اضافه می‌کند. مثلاً امکان ضبط صفحه، مدیریت تب‌ها، یا ترجمه خودکار صفحات.

چرا کاربران از افزونه‌ها استفاده می‌کنند؟

سادگی نصب، رایگان بودن و راحتی استفاده از افزونه‌ها باعث شده میلیون‌ها نفر از آن‌ها بهره ببرند. اما همین راحتی ممکن است گمراه‌کننده باشد.

شواهدی که نشان می‌دهند برخی افزونه‌ها جاسوسی می‌کنند

گزارش شرکت‌های امنیتی درباره افزونه‌های مخرب

در سال‌های اخیر، مؤسسات امنیتی مانند Avast، Malwarebytes و Kaspersky صدها افزونه را شناسایی کرده‌اند که بدون اطلاع کاربران، اطلاعاتی مانند تاریخچه مرور، کلیک‌ها و رمزهای عبور را ذخیره و ارسال می‌کردند.

افشای اطلاعات کاربران بدون اجازه

در برخی موارد، افزونه‌ها اطلاعاتی مانند ایمیل، موقعیت مکانی و حتی ورود به سایت‌های بانکی را ردیابی کرده و به سرورهای ناشناس ارسال کرده‌اند.

افزونه‌ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟

دسترسی به تاریخچه مرورگر و کوکی‌ها

بسیاری از آن ها می‌توانند به کل تاریخچه مرورگر شما دسترسی پیدا کنند؛ حتی صفحاتی که در حالت ناشناس باز کرده‌اید.

شنود کلیدهای فشرده‌شده و فرم‌های ورود

برخی افزونه‌های مخرب قادرند ضربه‌های کلید را ثبت کرده و اطلاعات ورود به حساب‌های بانکی، شبکه‌های اجتماعی و ایمیل را ذخیره کنند.

موقعیت مکانی، ایمیل و اطلاعات حساب‌های کاربری

در موارد خاص، حتی موقعیت فیزیکی شما از طریق GPS یا IP جمع‌آوری می‌شود.

چگونه افزونه‌های مشکوک را شناسایی کنیم؟

بررسی دسترسی‌ها هنگام نصب افزونه

قبل از نصب هر افزونه، پنجره‌ای باز می‌شود که سطح دسترسی آن را نمایش می‌دهد. اگر افزونه‌ای که کار ساده‌ای دارد (مثلاً تغییر تم) از شما اجازه دسترسی به تمام داده‌ها را می‌خواهد، باید شک کنید.

نظرات کاربران، امتیاز افزونه و تعداد نصب‌ها

افزونه‌های ایمن معمولاً امتیاز بالایی دارند و تعداد نصب‌شان زیاد است. همیشه نظرات جدید را بخوانید.

ردیابی فعالیت غیرعادی پس از نصب افزونه

اگر پس از نصب افزونه‌ای خاص، سرعت مرورگر کاهش یافت یا صفحه‌های ناخواسته باز شدند، بهتر است فوراً آن را غیرفعال یا حذف کنید.

نقش گوگل در بررسی و نظارت بر افزونه‌ها

سیاست‌های امنیتی Chrome Web Store

گوگل ادعا می‌کند که همه چیز را پیش از انتشار بررسی می‌کند. اما واقعیت این است که تعداد بسیار زیاد افزونه‌ها و به‌روزرسانی‌های آن‌ها باعث شده بررسی‌ها سطحی باشد. در نتیجه، بسیاری از افزونه‌های مخرب از دید تیم‌های نظارتی گوگل دور می‌مانند.

موارد حذف‌شده از فروشگاه کروم به دلیل نقض حریم خصوصی

در سال‌های اخیر، گوگل صدها افزونه با میلیون‌ها نصب را حذف کرده که داده‌های کاربران را به‌صورت مخفیانه جمع‌آوری می‌کردند. یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها، “Hover Zoom” بود که تاریخچه کاربران را برای تبلیغات هدفمند به فروش می‌رساند.

روش‌های افزایش امنیت هنگام استفاده از افزونه‌ها

نصب فقط از منابع معتبر

همیشه فقط از Chrome Web Store رسمی نصب کنید و از دریافت فایل‌های CRX از سایت‌های ناشناس بپرهیزید.

بررسی دوره‌ای دسترسی در تنظیمات کروم

از مسیر chrome://extensions/ وارد تنظیمات افزونه‌ها شوید و سطح دسترسی آن‌ها را بررسی یا محدود کنید.

استفاده از حالت ناشناس (Incognito) برای محدود کردن ردیابی

آنهایی را که ضروری نیستند از دسترسی به حالت ناشناس منع کنید تا حداقل در مرور خصوصی، امنیت بیشتری داشته باشید.

افزونه‌هایی که سابقه جاسوسی دارند (نمونه‌ها)

Hover Zoom

افزونه‌ای محبوب برای بزرگ‌نمایی تصاویر که بدون اجازه، داده‌های مرور کاربران را ذخیره می‌کرد.

Superfish

این افزونه ظاهراً تصاویر مشابه را شناسایی می‌کرد، اما در حقیقت فعالیت‌های مرور شما را ردیابی می‌نمود.

Web of Trust (WOT)

این افزونه امنیتی معروف پس از مشخص شدن فروش داده‌های کاربران به شرکت‌های شخص ثالث از Chrome Web Store حذف شد.

پرسش‌های پرتکرار درباره امنیت افزونه‌های مرورگر

۱. آیا گوگل همه افزونه‌ها را بررسی می‌کند؟

خیر، بررسی‌ها به‌صورت الگوریتمی و محدود انجام می‌شود و بسیاری از تخلفات از چشم تیم نظارت پنهان می‌ماند.

۲. چگونه افزونه‌ای را حذف کنیم؟

از مسیر chrome://extensions/ وارد شوید و روی “Remove” کنار هر افزونه کلیک کنید.

۳. چه افزونه‌هایی به اطلاعات بانکی دسترسی دارند؟

آنهایی که به همه‌ی صفحات وب دسترسی دارند (Access to all sites) می‌توانند اطلاعات ورود شما را ثبت کنند.

۴. افزونه‌ها چگونه رفتار ما را ردیابی می‌کنند؟

از طریق کوکی‌ها، تاریخچه مرور، IP، موقعیت مکانی، و تعامل با صفحات وب (مثل کلیک‌ها و پر کردن فرم‌ها).

۵. افزونه‌های خطرناک را چگونه گزارش دهیم؟

در صفحه افزونه در Chrome Web Store، گزینه “Report abuse” را انتخاب کنید.

جمع‌بندی: مراقب باشید، همه افزونه‌ها بی‌خطر نیستند!

افزونه‌ها ابزارهای مفیدی هستند، اما اگر بدون دقت نصب شوند، می‌توانند به کابوس امنیتی تبدیل شوند. برای حفظ حریم خصوصی و امنیت دیجیتال خود:

• فقط ضروری ها را نصب کنید

• دسترسی‌های غیرضروری را محدود نمایید

• بازخورد کاربران و اعتبار سازنده را بررسی کنید

امنیت دیجیتال، با یک کلیک آغاز می‌شود.